Τηλέφεια τραύματα

(Όπου «ο τρώσας ουκ ιάσεται»)

Απογευματινή βόλτα με ποδήλατο στις παρυφές της πόλης και, περνώντας μπροστά απ’ την αυλή παλιού συμμαθητή, τον ακούω να με καλεί για έναν καφέ. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να αρνηθώ την πρόσκληση, ιδίως εφόσον είχαμε πολλά χρόνια να ιδωθούμε· κάτοικοι στην ίδια μικρή πόλη από δεκαετίες και οι δυο, πλην όμως, λίγο οι διαφορές στα επαγγελματικά και στα οικογενειακά («ελεύθερο πουλί» ο φίλος), λίγο που τα σπίτια μας έτυχαν αρκετά μακριά το ένα απ’ το άλλο και δεν είχε τύχει ν’ ανταμώσουμε, τουλάχιστον όχι  στο κοντινό παρελθόν.

Η συζήτηση εντελώς αναμενόμενη. Τα «του βίου»: Πόσα παιδιά έχεις; Ηλικίες; Η σύζυγος; Εγώ δεν λέω να παντρευτώ, εδώ, με τα χωράφια ασχολούμαι κλπ. Άμεση εξέλιξη βέβαια, η κλασική ερώτηση:

-Με τι ασχολείσαι; (εκείνος προς εμένα).

-Εκπαιδευτικός Πληροφορικής στο τάδε Λύκειο της περιφέρειας.

-Μα εσύ; Τέτοιο μυαλό, με τόσες ικανότητες, που έκανες ό,τι ήθελες με τα κομπιούτερ, κατάντησες (sic) εκπαιδευτικός; Σαν να πήγες χαμένος μου φαίνεται!

            Το τι απάντησα στον αιώνιο φοιτητή, αγρότη και παλιό συμμαθητή δεν έχει καμία ιδιαίτερη σημασία. (Και φυσικά δεν ξιπάζομαι από τα θετικά σχόλια του είδους «μυαλό στην Πληροφορική».) Σημασία όμως έχουν όσα μου θύμισε το σχόλιό του περί «κατάντιας». Βλέπετε, χάρη σ’ αυτό το σχόλιο θυμήθηκα πού και από ποιους είχα ξανακούσει τέτοια λόγια.

            Λοιπόν, τέτοιου είδους «επιχειρήματα» χρησιμοποιούσαν τη δεκαετία του ’90, τόσο απλοί πολίτες, εκπαιδευτικοί (ή «αδιόριστοι εκπαιδευτικοί» κατ’ άλλους), όσο και ο Γενικός Γραμματέας στο Υπ. Παιδείας ή και ο ίδιος ο Υπουργός Παιδείας, για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα· να «εξηγήσουν», δηλαδή, γιατί ο … Θεολόγος προηγούνταν στην επετηρίδα (τότε) της Πληροφορικής έναντι του Πληροφορικού, με αποτέλεσμα να διορίζεται - φυσικά - πρώτος! Αυτό συνέβαινε σχεδόν με όλους τους κλάδους: Είχες σπουδάσει Χημικός, Βιολόγος, Φυσικός, Ιχθυολόγος(!), Φιλόλογος, Γυμναστής; Με κάποιες ώρες σεμιναρίων στη χρήση Η/Υ (το πιστοποιητικό να είχες τέλος πάντων) διοριζόσουν καθηγητής Πληροφορικής (ΠΕ19-20 τότε). Ενδεικτικά νούμερα για το 1997: https://is.gd/Vi3FUj. Αν δεν υπήρχαν άμεσα κενά, έμπαινες στην επετηρίδα ΠΕ19-01 ως απόφοιτος «καθηγητικής» σχολής και προηγούσουν όλων όσων είχαν αποφοιτήσει από Τμήματα Πληροφορικής, οι οποίοι μπορούσαν να εγγραφούν στην «άλλη» επετηρίδα, ΠΕ19-02, εκτός αν είχαν βγάλει και Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε (νυν Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε). Ήταν οι εποχές που ο Φυσικός (με σεμινάρια MS Office) δεν έλεγε «Σπούδασα/Είμαι Φυσικός»· έλεγε: «Είμαι αδιόριστος καθηγητής Φυσικής και Πληροφορικής». Λες και του ‘χαν δώσει καμιά υπογεγραμμένη σύμβαση με το Δημόσιο, όταν εισήλθε στο Φυσικό. Απ’ την άλλη, για όσους λέγανε: «Είμαστε Πληροφορικοί», σήμαινε πως δεν κάνανε για καθηγητές Πληροφορικής… Τουλάχιστον όχι ως μόνιμοι. Κοντολογίς, κάποιος που είχε σπουδάσει την Πληροφορική δεν θα μπορούσε ποτέ να ελπίζει σε διορισμό στην εκπαίδευση, αν δεν είχε τελειώσει τη σημερινή Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

            Εν πάση περιπτώσει, ας επανέλθω στα περί … τραυμάτων. Πολλές φορές, όταν «στριμώχνονταν» κάποιοι του Υπ. Παιδείας κι έπρεπε επιτέλους να υπερασπιστούν την παραπάνω κατάσταση, θύμιζαν τον προαναφερθέντα συμμαθητή μου, όταν έλεγαν «Μα με τέτοιες σπουδές; Με τόσες εταιρείες εδώ και στο εξωτερικό να σας ζητάνε κι εσείς θέλετε να γίνετε δάσκαλοι; Σπουδάσατε τέτοια καινούργια πράγματα και θα πάτε στο δημόσιο;» κλπ κλπ.

            Αντίστοιχα προβλήματα είχαν και οι απόφοιτοι Τμημάτων Μουσικών Σπουδών. Στη δική τους επετηρίδα (καθηγητών Μουσικής), προηγούνταν οποιοσδήποτε είχε τελειώσει κάποια «καθηγητική» σχολή και είχε κάποιου είδους πιστοποίηση/δίπλωμα από Ωδείο (π.χ. πήγαινε χρόνια κιθάρα και είχε κάποιου είδους πιστοποίηση). Στους αποφοίτους μάλιστα του εν λόγω Τμήματος του ΑΠΘ (5ετούς διάρκειας σπουδών), ένας ανεκδιήγητος Υπ. Παιδείας (που αρκετά αργότερα έγινε και πρωθυπουργός) είχε πει ότι αυτοί προορίζονταν για «διευθυντές σε μεγάλες ορχήστρες» και όχι για το (ασήμαντο, ως φαίνεται κατ’ αυτόν) λειτούργημα του εκπαιδευτικού.

            Και πάλι, δεν είναι αυτό το θέμα μας! Και εξηγώ (επιτέλους): Σε κάθε περίπτωση, το κυρίως πρόβλημα, με τα φληναφήματα του τύπου «γιατί να καταντήσεις καθηγητάκος;», δεν είναι αν υπάρχουν δουλειές «έξω» (στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα ή στο Εξωτερικό) ούτε πόσο καλά αμείβονται  αυτές και πόσο άσχημα αυτή του εκπαιδευτικού· ούτε καν αν κάποιος θέλει να βρει δουλειά στην Ελληνική επαρχία (για δικούς του λόγους, βρε αδερφέ) ή αν είναι απρόθυμος να πάει στις ΗΠΑ, όπου «οι δασκαλάκοι εκεί παίρνουν ψίχουλα, ανήκουν στις χαμηλές τάξεις, ενώ τα στελέχη στις μεγάλες εταιρείες…»

Όχι. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι ίδιοι οι διακονούντες την Παιδεία (Υπουργοί, Γραμματείς, Διοικητικοί Υπάλληλοι), καθώς και οι εκπαιδευτικοί ή όσοι θέλουν να γίνουν εκπαιδευτικοί (προφανώς μόνο για να «βολευτούν» κι όχι για να προσφέρουν), απαξιώνουν (ή -έστω - απαξίωναν) αυτό που υπηρετούν ή επιθυμούν να υπηρετήσουν! Κι απλούστερα: Για μένα (λες) είναι «κατάντια» να γίνω εκπαιδευτικός, αλλά για σένα δεν είναι, κι ας μην σπούδασες καν το αντικείμενο το οποίο θα κληθείς να διδάξεις. Μα όταν λες μόνος σου πως «είναι κατάντια να είσαι δάσκαλος/εκπαιδευτικός», πώς - για όνομα του Θεού! - περιμένεις να αποδεχθεί το μέγα αυτό λειτούργημα η υπόλοιπη κοινωνία, μέσα στην οποία και οι ίδιοι οι μαθητές μας; Κι αν εσύ θέλεις να το απαξιώσεις (μιας και στο μυαλό σου μόνο ως «βόλεμα» το βλέπεις), εγώ και οι άλλοι, που το εκτιμούμε, τι σου φταίμε;

            Ω της ύβρεως! Κάποιος που ονειρευόταν κάποτε να σπουδάσει Νομικός, αλλά δεν τα κατάφερε πολύ καλά στις Πανελλήνιες και βρέθηκε Θεολόγος, δεν είναι «κατάντια» ούτε ντροπή να διδάσκει εσαεί Πληροφορική στους νέους. Για άλλους όμως είναι! Και κάποτε τα ‘λεγαν αυτά και οι «υψηλά ιστάμενοι» στην ιεραρχία της Εκπαίδευσης. Ε, τούτα μου θύμισε - καλή του ώρα - ο συμμαθητής μου τις προάλλες, κι αυτά τα τραύματα που η μνήμη «ξαναέξυσε» αποδείχθηκαν Τηλέφεια. Και είναι μάλλον αργά για να τα ... γιάνουν εκείνοι που μου τα κατάφεραν.